The Lover's Path Tarot • The Hanged Man (12)

Lá XII - Sacrifice

Lá bài truyền thống: The Hanged Man
Cặp đôi tình yêu: Orpheus và Eurydice

Từ khóa: Bế tắc, Buông bỏ, Kiên nhẫn, Lòng trắc ẩn

Orpheus là con trai của Apollo. Những bài hát của Orpheus lay động cả lòng người và cả chư thần. Orpheus được nàng tiên Eurydice yêu mến, và chàng cũng yêu nàng say đắm. Eurydice qua đời ngay sau ngày cưới. Đau khổ và điên cuồng, Orpheus quyết định dùng tiếng hát của mình để cứu nàng. Chàng đứng trước Persephone, nữ thần cõi chết, và ca hát cho đến khi bà nể lòng và ban ơn, nhưng với một điều kiện khắt khe: Orpheus không được nhìn lại vợ mình cho đến khi họ trở về nhà an toàn. Orpheus thất bại trong thử thách này khi hy sinh nhiệm vụ của mình để xoa dịu nỗi bất an của Eurydice.

💗 Ý NGHĨA:
Đang mắc kẹt giữa hai thế giới. Hy sinh nhất thời để đạt được mục tiêu mong đợi từ lâu. Quan tâm đến nhu cầu của người khác, dù không phải là lợi ích riêng của bạn. Thu được lòng trắc ẩn từ những trải nghiệm đau đớn.

💗 Ý NGHĨA NGƯỢC:
Cảm thấy không thể thực hiện sự hy sinh mà tình huống đòi hỏi. Tự tạo khó khăn cho chính mình.

Câu chuyện của Orpheus và Eurydice

Orpheus được mệnh danh là nhạc công vĩ đại nhất trong thần thoại Hy Lạp. Chàng là con của vị thần Apollo, người đã tặng chàng cây đàn lyre vàng và dạy chàng cách gảy từng dây đàn. Mẹ chàng, nữ thần Calliope, ban cho chàng khả năng cất lên những lời ca du dương. Tiếng đàn và giọng hát của Orpheus có sức mạnh phi thường: có thể khiến mãnh thú dừng bước, sỏi đá rung động, và thậm chí cả dòng sông cũng đổi hướng để đến gần hơn.

Trong một lần hòa tấu, Orpheus gặp Eurydice, một nàng tiên rừng xinh đẹp và nhút nhát. Nàng bị cuốn hút bởi tiếng đàn của chàng, còn chàng si mê vẻ đẹp của nàng. Họ yêu nhau say đắm và quyết định kết hôn. Nhưng trong ngày cưới, Hymenaios, vị thần hôn nhân, đến dự lễ với vẻ mặt buồn bã. Ngọn đuốc trong tay vị thần chỉ toả khói mù mịt mà không bừng sáng. Đây là điềm báo đáng lo ngại, nhưng hai người quá say đắm tình yêu để ý tới.

Chỉ vài ngày sau đám cưới, khi Eurydice đang nhảy múa với các nàng tiên trong cánh đồng, một con rắn độc cắn vào mắt cá của nàng. Nọc độc lan nhanh, và Eurydice qua đời ngay tức khắc. Orpheus gào thét trong đau đớn, tiếng than khóc của chàng vang dội khắp trời đất. Chàng ngồi bên xác vợ, gảy đàn và ca hát về nỗi đau mất mát. Tiếng nhạc thảm thiết đến mức mọi sinh vật, cả người lẫn thần, đều rơi lệ khi nghe.

Trong cơn tuyệt vọng, Orpheus quyết định làm điều mà không ai dám nghĩ tới: xuống tận cõi chết để đòi vợ mình về. Với cây đàn trên vai, chàng bước vào cổng Taenarium, một trong những lối vào Thế giới ngầm. Tiếng đàn của chàng làm dịu đi cả Cerberus, con chó ba đầu hung dữ canh cửa, và Charon, người lái đò qua sông Styx. Mọi hồn ma đều dừng lại lắng nghe. Tantalus quên cơn khát, Sisyphus ngồi yên trên tảng đá, và ngay cả các nữ thần Furies cũng rơi nước mắt lần đầu tiên trong lịch sử.

Khi Orpheus đứng trước Hades và Persephone, chàng dốc hết tâm hồn vào bài ca về tình yêu và sự mất mát. Chàng hát rằng chàng không đến đây để thách thức quyền lực của thế giới ngầm, mà chỉ xin được đưa Eurydice về với ánh sáng. Một ngày nào đó, khi nàng già đi, nàng sẽ trở lại cõi chết mãi mãi. Chàng chỉ xin mượn vài năm cuộc đời của nàng. Nếu không được, chàng xin chết luôn ở đây cùng vợ.

Lần đầu tiên, Hades và Persephone thấy lòng mình rung động. Họ đồng ý trả Eurydice, nhưng với một điều kiện khắt khe: Orpheus phải đi trước, dẫn đường lên thế giới ánh sáng, và tuyệt đối không được quay đầu nhìn lại cho đến khi cả hai đều ra khỏi cõi chết hoàn toàn.

Orpheus vui mừng chấp nhận. Chàng bắt đầu hành trình trở về, bước từng bước trên con đường dốc, tối tăm và im lặng. Sau lưng chàng, Eurydice bước đi chậm chạp, chân nàng vẫn còn đau từ vết rắn cắn. Chàng không nghe thấy tiếng bước chân nàng. Bóng ma không tạo ra âm thanh. Nỗi lo sợ bắt đầu len vào tâm trí chàng: liệu Hades có lừa chàng không? Liệu Eurydice có thật sự đi sau lưng không? Hay chàng đang bị dắt mũi bởi một lời hứa rỗng tuếch?

Khi ánh sáng đầu tiên lấp lánh ở cuối đường hầm, trái tim Orpheus đập loạn nhịp. Chàng đã đến cửa sổ của thế giới sống. Chỉ vài bước nữa thôi. Nhưng nỗi nghi ngờ ăn mòn chàng. Nếu nàng không thật sự ở đó thì sao? Nếu đây chỉ là trò tàn nhẫn của các vị thần?

Khi chàng vừa bước qua ngưỡng cửa, ánh nắng chói chang chiếu vào mặt chàng. Trong cơn xúc động, Orpheus quay người lại, khao khát được nhìn thấy vợ mình. Và chàng thấy nàng. Eurydice đứng đó, tay vươn về phía chàng, đôi môi mở ra gọi tên chàng. Nhưng nàng vẫn còn đứng trong bóng tối. Nàng chưa ra hẳn khỏi cõi chết.

Ngay lập tức, hình dáng Eurydice mờ dần. Nàng bị kéo trở lại trong tiếng gọi đầy ám ảnh. Orpheus lao về phía trước, nhưng tay chàng chỉ vớ được không khí. Từ xa, tiếng nàng vọng lại mờ nhạt: "Tạm biệt". Rồi nàng biến mất, chìm trở về cõi chết mãi mãi.

Orpheus cố quay lại Âm phủ nhưng không được phép. Người ta không thể vào xứ sở của Hades hai lần khi còn sống. Anh ngồi khóc bên bờ sông Styx suốt bảy ngày liền, không ăn không uống, chỉ than khóc và đàn hát. Sau đó anh quay về thế giới sống, nhưng tâm hồn anh đã chết. Anh lang thang khắp nơi, chỉ hát những bài ca buồn, không còn quan tâm đến tình yêu hay hôn nhân nữa. Sau đó, tình huống diễn ra khi những người phụ nữ Thrace say rượu tức giận vì anh từ chối tình yêu của họ, đã xé xác anh ra trong một lễ hội của thần Dionysus. Đầu anh vẫn còn nguyên, trôi theo dòng sông Hebrus, vẫn tiếp tục hát tên Eurydice cho đến hơi thở cuối cùng.

Linh hồn Orpheus xuống Âm phủ một lần nữa, và anh được đoàn tụ với Eurydice. Theo một số truyền thuyết, họ thường đi dạo bên bờ sông Styx, và Orpheus vẫn thỉnh thoảng quay đầu nhìn lại. Nhưng lần này không còn hậu quả gì nữa.

Vì sao câu chuyện này lại hợp với lá bài The Hanged Man?

Câu chuyện Orpheus và Eurydice có phiên bản chi tiết nhất và nổi tiếng nhất đến từ hai tác phẩm La Mã: Georgics (quyển IV) của Virgil viết vào khoảng năm 29 trước Công nguyên, và Metamorphoses (quyển X) của Ovid viết vào khoảng năm 8 sau Công nguyên. Virgil là người đầu tiên đưa nhân vật Aristaeus vào câu chuyện, còn Ovid tập trung vào sức mạnh của âm nhạc và cảm xúc của Orpheus.

Tuy nhiên, thần thoại về Orpheus có nguồn gốc xa xưa hơn nhiều. Nhà thơ Hy Lạp Ibycus đã đề cập đến nó từ khoảng năm 530 trước Công nguyên. Plato trong tác phẩm Symposium cũng nhắc đến hành trình xuống cõi chết của Orpheus, mặc dù với giọng điệu phê phán hơn, cho rằng Orpheus chỉ nhận được bóng ma của Eurydice vì tình yêu của chàng không đủ chân thật. Câu chuyện này cũng gắn liền với phong trào tôn giáo Orphic, một trường phái bí truyền trong thần thoại Hy Lạp cổ đại, nơi Orpheus được coi là vị sáng tổ.

Motif "không được nhìn lại" xuất hiện trong nhiều nền văn hóa, đáng chú ý nhất là câu chuyện vợ của Lot trong Kinh thánh, khi bà bị hóa thành trụ muối vì quay đầu nhìn lại thành Sodom đang bị thiêu rụi.

Câu chuyện Orpheus và Eurydice giúp ta hiểu tường tận hơn về các tầng nghĩa phức tạp của lá bài The Hanged Man: trong hoàn cảnh bế tắc, về khoảnh khắc buông bỏ để đạt được điều gì đó lớn lao hơn. Lá bài Sacrifice (Hy Sinh) trong Tarot truyền thống là hình ảnh người treo ngược từ đó nhìn thế giới bằng một góc độ mới; và việc ta cần chấp nhận giai đoạn vô định không chắc chắn, không thể kiểm soát; chấp nhận trạng thái treo lơ lửng giữa nhiều lựa chọn, cảm nhận trọn vẹn trạng thái lo âu, bất định, và chờ nó qua đi.

Orpheus đã hy sinh rất nhiều trong hành trình cứu vợ, nên chàng thất bại không phải vì tình yêu không đủ lớn, mà đôi khi, tình yêu đẩy ta vào tình huống dễ tổn thương, lo âu, hoài nghi, mơ hồ.. và đây mới là thử thách khó khăn nhất.

Orpheus rời bỏ thế giới sống, mạo hiểm xuống cõi chết nơi không ai sống sót trở về. Chàng phải kiên nhẫn vượt qua từng thử thách: qua cổng canh gác, qua sông Styx, qua vô số hồn ma lang thang. Chàng buông bỏ tự trọng để quỳ gối trước Hades, van xin thay vì đòi hỏi. Tất cả những gì chàng có chỉ là tiếng đàn và tình yêu. Đây là hy sinh đầu tiên: từ bỏ quyền lực, từ bỏ kiêu hãnh, chấp nhận đứng ở vị trí yếu thế.

Nhưng hy sinh lớn nhất thử thách chàng chính là điều kiện mà Hades đặt ra: đừng nhìn lại. Đây không chỉ là một quy tắc đơn giản. Nó là lời thách thức lòng tin. Orpheus phải tin tưởng vào lời hứa của các vị thần, phải tin rằng Eurydice đang theo sau dù chàng không nghe thấy, không cảm nhận được. Chàng phải đi trong bóng tối, trong im lặng, với chỉ một niềm tin mong manh rằng mọi chuyện sẽ ổn. Đây là loại hy sinh khó khăn nhất: hy sinh sự chắc chắn, hy sinh sự kiểm soát.

Và Orpheus thất bại. Ở ngưỡng cửa ánh sáng, khi thành công đã đến tầm tay, chàng quay đầu lại. Nhiều người cho rằng đây là điểm yếu của chàng, là sự thiếu kiên nhẫn. Nhưng có lẽ sâu xa hơn, đó là một dạng hy sinh khác: chàng hy sinh nhiệm vụ để xoa dịu nỗi lo lắng đau đớn trong lòng. Chàng không chịu nổi việc để Eurydice đi trong sợ hãi và nghi ngờ về tình yêu của chàng. Chàng muốn nàng biết rằng chàng ở đây, chàng thật sự đã đến cứu nàng.

Đây là xung đột cốt lõi của lá bài Sacrifice: đôi khi bạn bị mắc kẹt giữa hai lựa chọn, cả hai đều đòi hỏi sự hy sinh. Orpheus phải chọn giữa hoàn thành nhiệm vụ (đưa Eurydice về thế giới sống) và đáp ứng nhu cầu tức thời của tình yêu (cho nàng biết chàng đang ở đây). Chàng chọn tình yêu thay vì kỷ luật. Và lựa chọn đó khiến chàng mất tất cả.

Nhưng câu chuyện này không chỉ về thất bại. Nó còn về lòng trắc ẩn sinh ra từ đau khổ. Sau khi mất Eurydice lần hai, Orpheus lang thang khắp nơi, hát những bài ca buồn thảm. Tiếng hát của chàng không còn ca ngợi tình yêu ngọt ngào, mà trở thành tiếng than khóc về sự mất mát. Và qua đó, chàng chạm đến trái tim của mọi người nghe. Những ai từng yêu và mất đi tình yêu, đều cảm thấy được thấu hiểu qua tiếng hát của Orpheus. Đau khổ của chàng trở thành cầu nối gắn kết con người với nhau.

Đây chính là bài học cuối cùng của lá Sacrifice: qua những trải nghiệm đau đớn, qua những lần hy sinh và thất bại, chúng ta thu được trí tuệ và lòng trắc ẩn. Chúng ta học cách nhìn thế giới từ góc độ khác, như The Hanged Man treo ngược. Chúng ta hiểu rằng đôi khi buông bỏ cũng là một hình thức yêu thương, và rằng không phải mọi câu chuyện tình đều có kết thúc như ý.

Xem tiếp: Death (XIII) →

Dịch vụ của Le Feu mang tính chất tham khảo và chia sẻ quan điểm cá nhân, phục vụ mục đích giải trí. Dịch vụ này không phải là lời khuyên chuyên môn trong bất kỳ lĩnh vực nào. Dịch vụ này TUYỆT ĐỐI KHÔNG thay thế lời khuyên của bác sĩ, luật sư, chuyên gia tài chính, tâm lý hoặc bất kỳ chuyên môn nào khác. Mọi quyết định dựa trên thông tin từ dịch vụ hoàn toàn thuộc trách nhiệm cá nhân của khách hàng. Le Feu KHÔNG CHỊU trách nhiệm pháp lý cho bất kỳ thiệt hại, tổn thất hay hậu quả nào phát sinh từ việc sử dụng dịch vụ.

↑ To top

Close

Le Feu 🦜